Mısır Sfenksi, en bilinen şekliyle Büyük Giza Sfenksi, antik Mısır'da inşa edilen devasa bir heykeldir. Giza Piramitleri'nin yanında yer alır ve antik Mısır'ın en önemli simgelerinden biridir. İşte Mısır Sfenksi'nin detayları ve neden yapıldığına dair bilgiler:
Mısır Sfenksi Nedir?
- Büyük Giza Sfenksi, bir aslan gövdesi ve insan başına sahip olan devasa bir taş heykeldir. Yaklaşık 73 metre uzunluğunda, 20 metre yüksekliğindedir.
- Heykel, kalker taşından oyulmuştur ve yaklaşık MÖ 2500 yılında Firavun Khafre döneminde yapılmıştır. Khafre'nin, Mısır'daki ikinci büyük piramidin inşa ettiren firavun olduğu bilinir.
- Sfenks’in yüzünün Khafre’yi temsil ettiği düşünülür, dolayısıyla firavunun gücünü ve otoritesini simgelediği kabul edilir.
Mısır Sfenksi Neden Yapıldı?
Mısır Sfenksi ile Aslan Takımyıldızı arasında kurulan ilişki, özellikle modern dönem araştırmacıları ve bazı alternatif tarih teorisyenleri tarafından öne sürülen bir bağlantıdır. Bu teori, antik Mısır'daki astronomi ve kozmoloji anlayışının Büyük Sfenks’in yapımında rol oynamış olabileceğini öne sürer. Ancak bu teori, akademik çevrelerde kesin olarak kabul görmemiştir. İşte Sfenks ile Aslan Takımyıldızı arasındaki ilişkinin temel noktaları:
1. Sfenks'in Aslan Şekli ve Aslan Takımyıldızı:
- Büyük Giza Sfenksi, aslan gövdesine sahiptir. Teorisyenler, bu şeklin antik Mısır'da Aslan Takımyıldızı'na (Leo) bir gönderme olabileceğini ileri sürerler.
- Aslan, antik Mısır'da da önemli bir semboldü. Güç, asalet ve koruma simgesi olarak görülen aslanlar, kraliyetle ve tanrılarla ilişkilendirilirdi. Sfenks'in aslan gövdesi bu simgeselliğin bir parçası olarak görülürken, bazı teorisyenler bunun sadece mitolojik değil, aynı zamanda astronomik bir anlamı da olabileceğini öne sürer.
2. Astronomik Yerleşim Teorisi:
- Bazı araştırmacılar, Büyük Giza Sfenksi’nin gövdesinin ve başının, belirli astronomik olaylarla hizalı olabileceğini iddia etmişlerdir. Özellikle, Sfenks’in doğuya bakıyor olması, Güneş’in doğuşuna ve mevsimsel değişimlere bir referans olarak kabul edilir.
- Bu teoriye göre, Büyük Sfenks yaklaşık MÖ 10.500 civarında inşa edilmiş olsaydı (bu tarih Mısır tarihçileri tarafından genel kabul gören MÖ 2500'lerden çok daha eski bir dönemdir), Sfenks’in yüzü tam olarak Aslan Takımyıldızı’na hizalanmış olacaktı. Bu dönem, Aslan Çağı olarak da bilinen dönemin başlangıcıdır ve o zamanlarda ekinokslar sırasında Güneş’in Aslan Takımyıldızı'nda olduğu düşünülmektedir.
3. Precessional Teori (Eksensel Devim Teorisi):
- Dünya'nın ekseninde zamanla meydana gelen yavaş değişimler (presesyon) nedeniyle, Güneş her 2.160 yılda bir yeni bir burçta doğar. Bu döngünün tamamı 25.920 yıl sürer ve buna "büyük yıl" denir.
- Alternatif teorisyenler, Büyük Sfenks’in Aslan Takımyıldızı’na baktığını ve yapıldığı dönemin bu astronomik olaylarla bağlantılı olabileceğini öne sürmektedirler. Bu teoriye göre, Aslan Çağı’nda (yaklaşık MÖ 10.500) Sfenks’in yüzü, Aslan Takımyıldızı'na tam olarak hizalanmıştı ve bu da sfenksin neden aslan gövdesine sahip olduğunu açıklayabilir.
4. Robert Bauval ve Graham Hancock’un Teorileri:
- Özellikle yazarlar Robert Bauval ve Graham Hancock, Giza Piramitleri’nin ve Büyük Sfenks’in, gökyüzündeki belirli takımyıldızlar ve yıldızlarla hizalanmış olduğuna dair teoriler geliştirdiler.
- Bauval’ın Orion Teorisi’ne göre, Giza Piramitleri, Orion Takımyıldızı’nın kuşağına hizalanmıştır. Hancock ve Bauval, buna ek olarak Sfenks’in de Aslan Takımyıldızı ile hizalı olabileceğini iddia ettiler. Onlara göre, Mısır’daki yapıların astronomik yerleşimleri, eski Mısırlıların gökyüzüyle olan derin bağlantılarını gösteriyor olabilir.
5. Akademik Tartışmalar:
- Bu teoriler bilim dünyasında büyük bir ilgi uyandırsa da, çoğu ana akım arkeolog ve tarihçi tarafından spekülatif ve bilimsel temele dayanmayan görüşler olarak eleştirilmiştir. Mısır Sfenksi’nin yapım tarihi MÖ 2500 olarak kabul edilir ve bu tarih, firavun Khafre’nin dönemine denk gelir. Astronomik hizalanma teorileri, bu kabul edilen tarihlerle uyuşmaz ve dolayısıyla teorilerin büyük bir kısmı eleştiri alır.
Sonuç:
Mısır Sfenksi ile Aslan Takımyıldızı arasında astronomik ve mitolojik bir ilişki olduğu iddiası, esasen modern araştırmacıların ve alternatif tarih teorisyenlerinin öne sürdüğü bir teoridir. Bu teoriye göre dünyanın burç çağlarından Aslan çağına girildiğinde sfenks heykelinin inşa edildiği öngörülmektedir. Ancak, bu teori kesin olarak kanıtlanmış değildir ve kabul edilen arkeolojik ve tarihi verilerle tam olarak örtüşmemektedir. Yine de, Mısır'ın kozmolojik ve astronomik bilgilerle zengin bir kültüre sahip olması, bu tür teorilerin popüler olmasına yol açmıştır.